Gümrük Kanununa Göre YMM ve SMMM’lerin Sorumluluğu

YMM ve SMMM’lerin Gümrük Kanunu’na Göre Eksik ya da Hatalı Beyan Nedeniyle Cezai Sorumluluğu Bulunmuyor

Birliğimizce Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğüne gönderilen 1.11.2021 tarihli ve 12090 sayılı yazıda İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa Gümrük Müşavirleri Dernekleri tarafından yayımlanan 19.10.2021 tarihli bildiride. Gümrük Müfettişleri tarafından yapılan denetimlerde eleştiri konusu yapılan hususlara dikkat çekildiği; SMMM ve YMM’lerin işlerini yürüttükleri müşterilerinin ithalat ve ihracat işlemlerinde, Gümrük Yönetmeliğinin EK-14 Gümrük Beyannamesi Kullanma Talimatının II no.lu bölümünde “II- Beyanname Kutularına İlişkin Açıklamaları” kısmında yer alan “Gümrük Beyannamelerinde Mali Sorumlu” başlığı altında YMM ve SMMM’lerin adı, soyadı ve vergi numaralarının yazılmasının gerekmekte olduğu; bu işlem yapılmadığı takdirde işleri görülen müşterilerin ithalat/ihracat işlemlerinin tamamlamalarının mümkün olmayacağının belirtildiğinden bahisle konu hakkında Birliğimize yapılan bilgi edinme taleplerine verilecek cevaplara dayanak teşkil etmesini teminen görüş talep edilerek beyannamede yer alan bu bilginin e-devlet sistemi üzerinden kayıt yöntemi dışında başka yollarla alınmasının da mümkün olduğu belirtilerek konunun kurumlar arası görüşme suretiyle ele alınmasının faydalı olacağı ifade edilmiştir.

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nce Birliğimize cevaben yazılan: 03/12/2021 tarihli ve E-20117910-00069679889 sayılı Yazıda,

― Gümrük beyannamesinde yükümlü ve dolaylı temsilci olmayan yeminli mali müşavir veya mali müşavir ya da serbest muhasebecilerin, beyan sahibi ve/veya temsilcisi adına yetkisi olmadığından Gümrük Kanunu‘na göre yükümlülüklerinin bulunmadığı,

― 01.01.1996 tarihinden itibaren Türkiye ile Avrupa Birliği arasında tesis edilen gümrük birliği kapsamında Topluluk Gümrük Kodunu oluşturan (EEC) 2913/92 sayılı ve 12 Ekim 1992 tarihli Konsey Yönetmeliğinin “gümrük beyanı” da dahil ana müesseselerinin milli mevzuatımıza yansıtılmasının gerekli görülmüş olup 1996 yılından beri, ülkemizde, tüm gümrük beyanları için tek bir beyan formatının kullanılmasına imkan veren ve AB ülkeleri tarafından da kullanılan “Tek İdari Belge” gümrük beyannamesi olarak kullanıldığı, diğer bir deyişle, gümrük mevzuatımızın AB mevzuatına uyumlaştırılması zorunluluğu çerçevesinde; gümrük beyannamesinin 9. kutucuğunda mali sorumlu kişisine ait bilgilerin beyan edilmesinin “Tek İdari Belge” uygulamasının gereği olduğu,

― AB mevzuatına uyumlu olarak revize edilen gümrük mevzuat: ve “Tek İdari Belge” kapsamında; beyannamenin Gümrük Yönetmeliği EK-14’e uygun doldurulması, buna göre, beyannamenin 9 no.lu kutusunda yeminli mali müşavirin veya mali müşavirin ya da serbest muhasebecinin adı, soyadı ve vergi numarasının yazılması zorunlu olup beyannamenin 9 no.lu kutusunun eksik ya da hatalı doldurulması kabahat fiili olarak nitelendirildiğinden bu kabahat karşılığında, beyan sahibi ve/veya temsilcisine Gümrük Kanununun 241 inci maddesine göre ceza uygulanması gerektiği,

― Dolayısıyla, 4458 sayılı Kanunun dolaylı temsil hükümleri çerçevesinde temsil görevi bulunmayan yeminli mali müşavir veya mali müşavir ya da serbest muhasebecilerin, eksik ya da hatalı beyan nedeniyle Gümrük Kanunu’na göre cezai sorumluluğunun bulunmadığı belirtilmiştir.

Gümrükler Genel Müdürlüğünün söz konusu Yazısı aşağıya alınmıştır.

Kaynak: TÜRMOB

T.C.

TİCARET BAKANLIĞI

Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı : E-20117910-00069679889

Tarih: 3/12/2021

Konu : Mali Sorumlu Bilgisi

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ BAŞKANLIĞINA

İlgi: 01.11.2021 tarihli ve 12090 sayılı yazınız.

İlgide kayıtlı yazınızda; İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa Gümrük Müşavirleri Dernekleri tarafından yayımlanan 19.10.2021 tarihli bildiride. Gümrük Müfettişleri tarafından yapılan denetimlerde eleştiri konusu yapılan hususlara dikkat çekilmiş; SMMM ve YMM’lerin işlerini yürüttükleri müşterilerinin ithalat ve ihracat işlemlerinde, Gümrük Yönetmeliğinin EK-14 Gümrük Beyannamesi Kullanma Talimatının II no.lu bölümünde “II- Beyanname Kutularına İlişkin Açıklamaları” kısmında yer alan “Gümrük Beyannamelerinde Mali Sorumlu” başlığı altında YMM ve SMMM’lerin adı, soyadı ve vergi numaralarının yazılması gerekmekte olduğu: bu işlem yapılmadığı takdirde işleri görülen müşterilerin ithalat/ihracat işlemlerinin tamamlamalarının mümkün olmayacağının belirtildiğinden bahisle konu hakkında Birliğinize yapılan bilgi edinme taleplerine verilecek cevaplara dayanak teşkil etmesini teminen görüş talep edildiği; beyannamede yer alan bu bilginin e-devlet sistemi üzerinden kayıt yöntemi dışında başka yollarla alınmasının da mümkün olduğu belirtilerek konunun kurumlar arası görüşme suretiyle ele alınmasının faydalı olacağı ifade edilmektedir.

04.11.1999 tarihli 23866 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4458 sayılı Gümrük Kanununun “Temsil Hakkı ve Yetkilendirilmiş Yükümlü” başlıklı 5 inci maddesinde, bütün kişilerin gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve işlemleri gerçekleştirmek üzere gümrük idarelerindeki işleri için bir temsilci tayin edebileceği; bu temsilin doğrudan veya dolaylı olabileceği; Kanununun 225 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen kişilerin gümrük idarelerinde dolaylı temsilci olarak iş takip edebileceği belirtilmektedir.

Gümrük Kanununun 181 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre; ithalatta gümrük yükümlülüğünde yükümlü beyan sahibi olup dolaylı temsilde, temsilcinin yükümlülüğü, beyanda kullanılan verilerin yanlış olduğunu bildiği veya mesleği icabı ve mutat olarak bilmesi gerektiği durumlarla sınırlıdır.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri çerçevesinde; gümrük beyannamesinde yükümlü ve dolaylı temsilci olmayan yeminli mali müşavir veya mali müşavir ya da serbest muhasebecilerin, beyan sahibi ve/veya temsilcisi adına yetkisi olmadığından Gümrük Kanununa göre yükümlülükleri bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, 31.03.2005 tarihli ve 25772 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 2 nci maddesindeki kabahat tanımına göre; gümrük idaresine eksik ya da hatalı beyanda bulunmak suretiyle Gümrük Kanununa aykırı davranılması bir kabahat fiili olup bu kabahatin cezası Gümrük Kanununun 241 inci maddesinde geçen idari para cezasıdır.

4458 sayılı Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında, “Bu Kanunda ayrı bir ceza tayin edilmiş haller saklı kalmak üzere, bu Kanuna ve bu Kanunda tanınan yetkilere dayanılarak çıkarılan ikincil düzenlemelerle getirilen hükümlere aykırı hareket edenlere süz konusu düzenlemelerde açıkça öngörülmüş olması kaydıyla altmış TL usulsüzlük cezası uygulanır ” diye belirtilmekte olup 07.10.2000 tarihli ve 27369 I. Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliği EK-82’de Gümrük Kanununun 241. maddesinin birinci fıkrası uyarınca usulsüzlük cezasını gerektiren fiillerden biri (7. satırdaki fiil) “Ceza gerektiren başkaca bir durum bulunmaması kaydıyla, Gümrük Beyannamesinin EK-14‘e uygun olarak doldurulmaması.” fiilidir.

1.1.1996 tarihinden itibaren Türkiye ile Avrupa Birliği arasında tesis edilen gümrük birliği kapsamında Topluluk Gümrük Kodunu oluşturan (EEC) 2913/92 sayılı ve 12 Ekim 1992 tarihli Konsey Yönetmeliğinin “gümrük beyanı” da dahil ana müesseselerinin milli mevzuatımıza yansıtılması gerekli görülmüş olup 1996 yılından beri, ülkemizde, tüm gümrük beyanları için tek bir beyan formatının kullanılmasına imkan veren ve AB ülkeleri tarafından da kullanılan “Tek İdari Belge” gümrük beyannamesi olarak kullanılmaktadır. Diğer bir deyişle, gümrük mevzuatımızın AB mevzuatına uyumlaştırılması zorunluluğu çerçevesinde; gümrük beyannamesinin 9. kutucuğunda mali sorumlu kişisine ait yukarıda sayılan bilgilerin beyan edilmesi, “Tek İdari Belge” uygulamasının gereğidir.

Sonuç itibarıyla, AB mevzuatına uyumlu olarak revize edilen gümrük mevzuatı ve “Tek İdari Belge” kapsamında: beyannamenin Gümrük Yönetmeliği EK-14’e uygun doldurulması, buna göre, beyannamenin 9 no.lu kutusunda yeminli mali müşavirin veya mali müşavirin ya da serbest muhasebecinin adı, soyadı ve vergi numarasının yazılması zorunlu olup beyannamenin 9 no.lu kutusunun eksik ya da hatalı doldurulması kabahat fiili olarak nitelendirildiğinden bu kabahat karşılığında, beyan sahibi ve/veya temsilcisine Gümrük Kanununun 241 inci maddesine göre ceza uygulanması gerekmektedir. Dolayısıyla, 4458 sayılı Kanunun dolaylı temsil hükümleri çerçevesinde temsil görevi bulunmayan yeminli mali müşavir veya mali müşavir ya da serbest muhasebecilerin, eksik ya da hatalı beyan nedeniyle Gümrük Kanununa göre cezai sorumluluğu bulunmamaktadır,

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Kadir TURSUN

Bakan a.

Genel Müdür Yardımcısı V.